Franchising, bir markanın isim, logo, ürün, hizmet, sistem ve know-how gibi haklarını belirli bir süre ve bedel karşılığında kullanma hakkı veren bir iş modelidir. Franchising, girişimcilerin marka bilinirliği, ürün kalitesi, müşteri portföyü, pazarlama desteği, eğitim ve danışmanlık hizmetleri gibi avantajlardan yararlanmasını sağlamaktadır.
Ancak franchisingin avantajları kadar riskleri de bulunmaktadır. Franchisingin riskleri şunlardır:
Yüksek yatırım maliyeti:
Franchising almak için yüksek bir yatırım maliyeti ödemek gerekir. Bu yatırım maliyeti, franchise bedeli, yer kiralaması veya satın alması, dekorasyonu veya tadilatı, ekipman alımı veya kiralama gibi kalemlerden oluşur. Yüksek yatırım maliyeti, girişimcinin finansal kaynaklarını sınırlar ve geri dönüş süresini uzatır.
Sınırlı özgürlük:
Franchising alan girişimci, franchise veren markanın belirlediği kurallara uymak zorundadır. Bu kurallar, ürün veya hizmet çeşitliliği, fiyatlandırma, kalite standartları, pazarlama stratejileri, personel eğitimi, denetim ve raporlama sistemi gibi konuları kapsar. Sınırlı özgürlük, girişimcinin kendi kararlarını almasını ve işletmesini yönetmesini engeller.
Marka bağımlılığı:
Franchising alan girişimci, franchise veren markanın performansına bağımlıdır. Franchise veren markanın olumsuz bir durum yaşaması veya itibar kaybetmesi, franchising alan girişimcinin de işletmesini ve gelirini olumsuz etkiler. Marka bağımlılığı, girişimcinin kendi markasını oluşturmasını ve rekabet edebilmesini zorlaştırır.
Sözleşme riskleri:
Franchising alan girişimci, franchise veren markayla bir sözleşme imzalar. Bu sözleşme, franchising süresi ve yenileme koşulları, franchise bedeli ve ödeme şekli, destek hizmetleri ve ücretleri, bölge koruması ve rekabet yasağı, marka kullanımı ve koruması gibi konuları belirler. Sözleşme riskleri, franchising alan girişimcinin sözleşmeyi ihlal etmesi veya franchise veren markanın sözleşmeye uymaması durumunda ortaya çıkar.
Franchisingin riskleri, girişimciler için ciddi sorunlar yaratabilir. Bu nedenle franchising almadan önce, franchising veren markaların sunduğu avantajlar kadar riskleri de göz önünde bulundurmak gerekir. Franchising almak isteyen girişimciler, piyasa araştırması yapmalı, rekabet analizi yapmalı, yatırım planı hazırlamalı ve franchise sözleşmesini dikkatlice okumalıdır. Franchising almak, doğru karar verildiğinde başarılı bir iş hayatının kapısını açabilir.
