Mantar, hem lezzetli hem de besleyici bir gıda maddesi olarak sofralarımızda yer alır. Ayrıca mantar yetiştiriciliği, ülkemizde Akdeniz ikliminin uygunluğu sayesinde karlı bir iş fırsatı sunar. Peki mantar yetiştiriciliği nasıl yapılır, nelere dikkat etmek gerekir, hangi mantar türleri yetiştirilebilir ve devlet bu işe nasıl destek verir? Bu yazımızda mantar yetiştiriciliği hakkında merak ettiğiniz tüm detayları bulabilirsiniz.
Mantar Yetiştiriciliği Nedir?
Mantar yetiştiriciliği, mantar sporlarının özel bir karışım olan kompostun içerisinde gelişmesini sağlayarak mantar oluşumunu elde etme işlemidir. Mantarlar, klorofil içermedikleri için güneş ışığına ihtiyaç duymazlar. Bu nedenle kapalı ve karanlık ortamlarda yetiştirilebilirler. Mantar yetiştiriciliği için uygun ortam sıcaklığı 15-25 derece arasında, nem oranı ise %80-90 civarında olmalıdır. Ayrıca havalandırma ve ışıklandırma da önemli faktörlerdir.
Mantar Yetiştiriciliğinin Avantajları Nelerdir?
Mantar yetiştiriciliği, ülkemizde pek çok avantaja sahip bir iş koludur. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Mantar, kendine has aroması ve yüksek besin değeri ile hem yerli hem de yabancı pazarlarda talep görür.
- Mantar, az alan gerektiren ve az işçilik isteyen bir üründür. Bu nedenle yatırım maliyeti düşüktür.
- Mantar, kısa sürede hasat edilebilen ve yıl boyunca üretilebilen bir üründür. Bu nedenle gelir getirisi yüksektir.
- Mantar, çeşitliliği olan ve farklı tüketim şekillerine uygun bir üründür. Bu nedenle pazarlama kolaylığı sağlar.
- Mantar, devlet tarafından desteklenen ve teşvik edilen bir üründür. Bu nedenle girişimciler için cazip bir fırsattır.
Mantar Yetiştiriciliğinde Hangi Türler Kullanılır?
Ülkemizde en çok yetiştirilen mantar türleri kültür mantarı, istiridye mantarı ve trüf mantarıdır. Bu türlerin yetiştirme koşulları, yatırım maliyetleri ve pazar yerleri farklılık gösterir.
Kültür Mantarı Yetiştiriciliği
Kültür mantarı, beyaz şapkalı ve kahverengi şapkalı olmak üzere iki çeşittir. Kültür mantarı yetiştiriciliği için özel olarak hazırlanan kompost kullanılır. Kompost, saman, gübre, su ve kireç gibi maddelerin karıştırılmasıyla elde edilir. Kompostun içerisine mantar sporları eklenerek misellerin oluşması sağlanır. Misellerin gelişmesi için 20-25 derece sıcaklıkta 3-4 hafta beklenir. Daha sonra kompostun üzerine torf veya toprak gibi bir örtü malzemesi serilir. Örtü malzemesinin içerisine de misellerin geçmesi için 15-18 derece sıcaklıkta 2-3 hafta daha beklenir. Son olarak örtü malzemesinin üzerinde şapka oluşumu başlar ve hasat zamanı gelir. Kültür mantarı yetiştiriciliği için kapalı, karanlık, havalandırması iyi ve nem oranı yüksek bir ortam gereklidir. Kültür mantarı, ülkemizde en çok tüketilen ve pazarlanan mantar türüdür.
İstiridye Mantarı Yetiştiriciliği
İstiridye mantarı, kültür mantarına göre daha dayanıklı ve daha az bakım gerektiren bir mantar türüdür. İstiridye mantarı yetiştiriciliği için saman, mısır koçanı, ağaç kabuğu gibi organik atıklar kullanılabilir. Bu atıkların içerisine mantar sporları eklenerek misellerin oluşması sağlanır. Misellerin gelişmesi için 20-25 derece sıcaklıkta 2-3 hafta beklenir. Daha sonra atıkların üzerinde şapka oluşumu başlar ve hasat zamanı gelir. İstiridye mantarı yetiştiriciliği için yarı açık veya kapalı, havalandırması iyi ve nem oranı yüksek bir ortam gereklidir. İstiridye mantarı, ülkemizde son yıllarda popülerlik kazanan ve ihracat potansiyeli olan bir mantar türüdür.
Trüf Mantarı Yetiştiriciliği
Trüf mantarı, toprak altında yetişen ve kök mantarı olarak da bilinen bir mantar türüdür. Trüf mantarı yetiştiriciliği için özel olarak aşılanmış fidanlar kullanılır. Bu fidanlar, trüf mantarının simbiyotik olarak yaşadığı meşe, fındık, badem gibi ağaçlardır. Fidanların köklerine trüf sporları eklenerek misellerin oluşması sağlanır. Misellerin gelişmesi için 10-15 derece sıcaklıkta 4-5 yıl beklenir. Daha sonra toprak altında trüf oluşumu başlar ve hasat zamanı gelir. Trüf mantarı yetiştiriciliği için açık, güneşli, havadar ve kireçli topraklı bir ortam gereklidir. Trüf mantarı, ülkemizde henüz yeni gelişen ancak çok yüksek fiyatlı ve lüks bir ürün olarak kabul edilen bir mantar türüdür.
Mantar Yetiştiriciliğinde Devlet Teşviki Var mı?
Mantar yetiştiriciliği, devlet tarafından desteklenen ve teşvik edilen bir iş koludur. Devlet, bu işe girişmek isteyenlere çeşitli hibe ve kredi imkanları sunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- KOSGEB: Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), girişimcilere 50 bin TL’ye kadar hibe desteği vermektedir. Bu desteğe başvurmak için KOSGEB’in düzenlediği girişimcilik eğitimlerine katılmak ve sertifika almak gerekmektedir.
- TKDK: Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), kırsal alanda tarım faaliyetleri yapanlara 300 bin TL’ye kadar hibe desteği vermektedir. Bu desteğe başvurmak için TKDK’nın ilgili çağrısına uygun bir proje hazırlamak gerekmektedir.
- Ziraat Bankası: Ziraat Bankası, tarım sektöründe faaliyet gösterenlere uygun faizli kredi imkanları sunmaktadır. Bu kredilerden yararlanmak için Ziraat Bankası şubelerine başvurmak gerekmektedir.
